11 november, 2019

SMART-doelen opstellen; Hoe slim is het?

Blog door

Max

Een doelstelling vormt de basis van je project. Door een doelstelling kan je vroegtijdig de richting van een project voorspellen. Dit noem je een hypothese. Bij het formuleren van zo’n hypothese is het erg belangrijk om in kaart te brengen of je doel haalbaar is. Voor dit probleem is er een redder in nood; De SMART- Analyse.

”Hoe je een abstracte doelstelling meetbaar kan maken”

Wat is de smart-analyse?

Een hypothese vormt een basis voor je project. Zonder een hypothese is het wel heel erg lastig om te voorspellen waar je project heen gaat. Het is dus ook lastig om voortijdige voorbereidingen ervoor te treffen. Om een hypothese sterk en concreet te maken, heb je een doelstelling nodig. Het formuleren van een doelstelling is helaas best lastig. Dit komt omdat de mens geneigd is op activiteit te richten en minder op doelen. En als dit wel lukt, is het nog lastig om ze concreet en meetbaar te krijgen. De SMART- Analyse brengt hier verandering in.

Bij de SMART- Analyse ga je grondig na wat een doel nou precies is. Een doel is een vastgestelde gewenste activiteit die op een vastgesteld tijdstip bereikt moet zijn. Een activiteit zijn concrete acties die nodig zijn om het resultaat te behalen. En het resultaat zijn de concrete gevolgen die voortkomen uit de activiteit van de doelstelling.

Om je doelstelling meetbaar te formuleren laat je hier de SMART- Analyse op los. De Analyse is niet alleen een slimme methode door haar naam, ook door waar de analyse op in gaat. SMART staat namelijk voor (S)pecifiek, (M)eetbaar, (A)cceptabel, (R)ealistisch, (T)ijdsgebonden. Door je doelstelling op elk van deze vijf punten te analyseren, kun je een abstract doel inzichtelijk en haalbaar maken.

Let’s analyse!

Om een doel specifiek te maken stel je de zogenaamde ‘W-vragen’. Zoals ‘Wat wil ik bereiken?’ of ‘Wie zijn erbij betrokken?‘ Ook de locatie en het tijdstip zijn belangrijk. ‘Waar/ Wanneer gaat het gebeuren?’. En misschien de lastigste vraag van allemaal; ‘Waarom wil ik het doel bereiken?’ Door specifiek te zijn baken je je doelstelling verder af en maak je het minder vaag voor jezelf.

Meetbaarheid loopt in principe hand-in-hand met getallen, statistieken. Dus om je doel meetbaar te krijgen is het belangrijk om onderzoek te lezen van bestaande oplossingen die overeenkomen met jouw eigen doelstelling. Dit kunnen scripties zijn. Maar ook bestaande producten, normen of procedures.

Het is voorafgaand aan een project erg handig om te weten of het doel überhaupt haalbaar is. De -A in de SMART- Analyse staat hierom naast acceptatie vaak ook voor aanwijsbaar of actiegericht. Bij deze fase ga je als onderzoeker na of het doel haalbaar is, of er voldoende draagvlak is en of je doelstelling actiegericht is.

Naast acceptatie is het ook goed om realistisch te blijven. Je gaat in deze fase vooral kijken naar of het doel voor JOU haalbaar is. Bij het oplossen van een natuurkundig vraagstuk is een natuurkunde student misschien een goed idee, maar helaas heeft hij/ zij niet de beschikking over veel geld of resources zoals de NASA. In deze fase vraag je jezelf voornamelijk af; ‘Is dit doel haalbaar?’ en ‘Zijn je inspanningen niet te hoog/ laag?’ en zijn je inspanningen wel resultaatgericht?

Een project kan in de praktijk niet oneindig lang duren. dit kost immers geld en tijd die een bedrijf niet gaat geven als er geen concrete resultaten geboekt worden. Het is slim om een start- en einddatum op te stellen. Maar ook tussendata’s voor deadlines tijdens je project kan je beter op tijd vaststellen.

Long story short

Een SMART- Analyse voor je doelstelling kan als tijdrovend of nutteloos overkomen. Maar stel: Je hebt je doel niet goed geformuleerd en je komt en in week 10 achter (nadat je al veel geld aan je project hebt uitgegeven) dat je doel niet eens haalbaar is? Dan was het achteraf gezien toch niet zo’n verkeerd idee om een SMART- Analyse los te laten op je doelstelling.

Dus: Wees slim en gebruik de SMART- Analyse!